Omgaan met vermoeidheid

Vermoeidheid is een veelgehoorde klacht bij hersentumorpatiënten. De oorzaak hiervan is vaak niet helemaal duidelijk. Het is bekend dat radiotherapie en chemotherapie vermoeidheidsklachten kunnen veroorzaken. Maar ook mensen die geen behandeling doormaken of waarbij de behandeling al langer geleden heeft plaatsgevonden klagen over vermoeidheid.

Deze vermoeidheid wordt vaak omschreven als een plotseling optredend gevoel van uitputting. Mensen geven aan dat op een bepaald moment van de dag “de batterij leeg is”.

De “energieboog” omvat niet meer de hele dag, er moet tussendoor worden opgeladen. Dit opladen kan alleen door rust te nemen. Uitrusten door even op de bank te gaan liggen helpt in dit geval niet echt, het meest effectief is naar bed te gaan. De tijdsduur van deze rustperiode is heel verschillend, sommige mensen hebben aan een uurtje rust voldoende om weer verder te kunnen, maar soms is twee uur nodig of meer.

Enige adviezen betreffende vermoeidheidsklachten:

• Regelmatig leven; probeer structuur aan te brengen door alle activiteiten zoveel mogelijk te plannen. Hou een gelijkmatig dag en nachtritme aan met niet te veel schommelingen.
• Maak een weekschema van uw activiteiten. Op deze manier kunt u uw energie verdelen. Plan niet te veel inspannende bezigheden op één dag. Plan een of twee dagen rust na een inspannende dag.
• Doe inspannende activiteiten in de ochtend, wanneer u fit bent. Door ons natuurlijke dag- en nachtritme zijn we in de regel ’s morgens het meest fit, waardoor we ons in de ochtenduren het beste kunnen concentreren. Het kan hierbij om lichamelijke activiteiten gaan maar zeker ook om mentale bezigheden. Door de vaak aanwezige concentratiestoornissen vragen ook deze bezigheden veel energie. ‘s Avonds worden intensieve activiteiten veelal minder lang volgehouden, kosten activiteiten meer tijd en worden er meestal meer fouten gemaakt dan ‘s morgens. Intensieve activiteit in de avonduren kan tevens tot gevolg hebben dat u de slaap niet kunt vatten.
  • Om te bepalen welke activiteiten u het beste ’s morgens, ‘s middags en ’s avonds kunt uitvoeren, kunt u als volgt te werk gaan:
    Maak drie lijstjes:
    • Lijstje 1 De bezigheden in het dagelijks leven die u het meest vermoeien
    • Lijstje 2 De bezigheden die een beetje vermoeiend zijn
    • Lijstje 3 De bezigheden die u ontspannend vindt

Deel aan de hand van deze lijstjes uw dagen als volgt in:

• voer ‘s morgens de meest vermoeiende bezigheden uit
• richt u ‘s middags op de minder vermoeiende bezigheden
• doe ‘s avonds de ontspannende bezigheden.

Ook kunt u ervoor kiezen om overdag vermoeiende, minder vermoeiende en ontspannende bezigheden af te wisselen en ‘s avonds alleen minder vermoeiende en ontspannende bezigheden uit te voeren.

• Week indeling

Verdeel inspannende bezigheden regelmatig over de week. Een dag veel ondernemen en daarna twee dagen uitrusten, vermindert de lichamelijke conditie. Beter is het om een regelmatige verdeling van uw activiteiten na te streven.

• Bouw tussen de middag een moment van rust in. Doorgaan, ondanks dat uw lichaam aangeeft rust nodig te hebben, heeft als gevolg dat u in het begin van de avond “instort” en naar bed moet. Met een rustperiode midden op de dag hebben u en uw naasten meer aan de avond.

Het is belangrijk ondanks de vermoeidheid toch twee keer per dag wat activiteiten te ondernemen. Dit kan een korte wandeling zijn of boodschappen doen of wat fietsen op de hometrainer. Als u namelijk niets van uw lichaam vraagt zal de conditie afnemen wat weer vermoeidheid in de hand werkt. Door activiteiten steeds iets langer vol te houden verbetert u uw conditie en kunnen de vermoeidheidsklachten verminderen.

Het is belangrijk dat u uw beschikbare energie zo goed mogelijk benut, uw lichamelijke conditie zoveel mogelijk behoudt en indien mogelijk verbetert. Bespreek uw vermoeidheidsklachten met uw behandelend arts.

Tips en websites bij vermoeidheid

• Praktijk de Zon Praktijk de Zon kan u helpen om uw gewenste activiteiten geleidelijk weer op te gaan pakken. Praktijk de Zon is gevestigd in Dongen.

• Minder moe bij kanker Begeleiding via internet bij het Helen Dowling Instituut