Alle hersentumor informatie

          

Helpt cannabis (olie) bij de genezing van kanker of hersentumoren?

wiet canabis olie hersentumorOp internet lees je steeds vaker over de genezende werking van cannabis olie. Cannabis is de Latijnse naam voor hennep Dit is een plant die al eeuwen bijzondere belangstelling geniet vanwege de psychische en lichamelijke effecten. Sinds de oudheid wordt het gebruikt als een populair kruidengeneesmiddel met kalmerende, pijnstillende, slaapbevorderende, antidepressieve, misselijkheid onderdrukkende, krampwerende, ontstekingsremmende en eetlustopwekkende eigenschappen.

De bekenste producten van cannabis zijn Marihuana, ookwel Wiet genoemd, en Hasj. Marihuana bevat de gedroogde bloemtoppen en blaadjes van de hennepplant. Hasj is de zuivere hars.

Werkzame bestanddelen cannabis

De zogeheten cannabinoïden Tetrahydrocannabinol (THC) en Canabidiol (CBD) zijn de belangrijkste werkzame bestanddelen van cannabis.

Tetrahydrocannabinol (THC) en cannabidiol (CBD) zijn de belangrijkste. THC is het psychoactieve bestanddeel waar gebruikers high of stoned van worden. CBD tempert de effecten van THC, heeft een anti-psychotisch effect en lijkt te beschermen tegen verslaving. De verhouding tussen THC en CBD bepaalt de werking en bijwerkingen van cannabis.

Wetenschappelijk onderzoek

Vanwege de veelzijdige effecten zijn cannabinoïden erg interessant om medisch-wetenschappelijk te onderzoeken. Uit steeds meer studies blijkt dat cannabis soelaas biedt bij tal van klachten en ziektebeelden. Dat was ook al sinds de oudheid bekend, zie hier boven. Echter de hamvraag is: geneest het kanker? Daar is het antwoord vooralsnog op: Nee. Wat doet het dan wel?

Medicinale cannabis: klachtenvermindering

Volgens het Bureau voor Medicinale Cannabis (de overheidsorganisatie die verantwoordelijk is voor de productie van cannabis voor medicinale doeleinden) zijn er voldoende wetenschappelijke gegevens die aantonen dat cannabis werkzaam is bij sommige, dus niet alle patiënten. Hieronder een opsomming:
  • Vermindering van pijnsensatie bij kanker, multiple sclerose, reumatische artritis en chronische darmontsteking
  • Vermindering bij misselijkheid, eetproblemen bij kanker en aids
  • Vermindering overgeven als gevolg van medicatie of bestraling bij kanker en aids
  • Vermindering spierkrampen en spiertrekkingen bij multiple sclerose en ruggenmergschade
  • Vermindering zenuwpijn, fantoompijn, aangezichtspijn of chronische pijn
  • Vermindering tics bij het syndroom van Gilles de la Tourette
  • Vermindering van tremor bij patiënten met Parkizon.
  • Verminderen van hoofdpijn
  • Verminderen van slaapproblemen
  • Verminderen van epilepsie bij hersentumorpatienten  (lees onderzoek hierover)

Niet bewezen: cannabis geneest kanker

In de jaren '70 namen wetenschappers voor het eerst het antikankereffect van cannabis onder de loep. Sindsdien zijn er honderden wetenschappelijke artikelen over het onderwerp verschenen. Met enige regelmaat komen er aanwijzingen naar voren dat cannabis kankercellen kan doden, afremmen en beletten om uit te zaaien. Ook blijkt cannabis invloed uit te oefenen op het afweersysteem, al zijn de resultaten op dit punt tegenstrijdig. Sommige studies laten een positief effect zien, andere een negatief. Het lijdt weinig twijfel dat cannabis effect heeft op kankercellen, maar dat wil niet zeggen dat cannabis kanker geneest. Er is namelijk amper onderzoek bij patiënten gedaan. De claim dat cannabis(olie) kanker geneest, is dus niet te onderbouwen. Ook het Zorginstituut Nederland wijst op de geringe bewijskracht van de beschikbare publicaties.

Laboratoriumstudies

Het is een interessante observatie dat cannabis kankercellen doodt, maar daarmee niet meteen een doorbraak. Heel veel stoffen hebben een vernietigend effect op kankercellen. Als je een scheut Dreft uit je gootsteenkastje giet over een klompje kankercellen, gaan deze ook allemaal dood, maar dat betekent niet dat het afwasmiddel het antwoord op het kankervraagstuk is. De vraag is of een stof het tot veilig en effectief geneesmiddel kan schoppen. Of het middel in de hersentumor terecht komt. In dit traject vallen zo goed als alle middelen die worden onderzocht vroeg of laat af. Bijvooorbeeld vanwege onacceptabele bijwerkingen of resultaten die niet beter zijn dan de huidige behandelmethoden.
 
Vrijwel al het cannabisonderzoek gebeurt in proefdieren of kunstmatig in kweek gehouden kankercellen in schaaltjes en bakjes. Van deze laboratoriumresultaten is bekend dat 78% uitvalt omdat ze niet zonder meer door te vertalen zijn naar de mens. Een menselijk lichaam is zoveel complexer dan een kweekbakje met hersentumorcellen. Een middel dat in een reageerbuis goed werkt, kan in de mens een ander of juist totaal geen effect hebben. Bijvoorbeeld omdat de darmen het niet goed opnemen, de lever het afbreekt, de nier het uitscheidt en vooral: het middel niet langs de hersenen bloed bariere gaat. Het is dus heel goed mogelijk dat het middel de tumor niet eens bereikt of in ontoelaatbare hoge (dodelijke) hoeveelheden moeten worden toegediend om enig effect te sorteren.

Patiëntstudies

Ondanks enkele bemoedigende resultaten uit laboratoriumstudies, is er nog geen overtuigend bewijs dat cannabis kanker kan genezen. Deze bewijsvoering moet komen uit studies met ‘echte’ patiënten. Vooralsnog zijn die op één hand te tellen.
 
In een studie van Gúzman werd het effect van THC bestudeerd bij patiënten met glioblastoom (een agressieve hersentumor). Helaas valt uit deze studie weinig te concluderen. Er deden slechts 9 patiënten mee en zij overleden allen binnen een jaar. Dit past bij het ziektestadium waarin ze verkeerden. Bovendien was er geen controlegroep (glioblastoompatiënten die géén THC kregen) zodat vergelijken niet mogelijk is. De behandeling met cannabis leek wel veilig te zijn en gaf weinig bijwerkingen.
 
In een ander onderzoek stond glioblastoom eveneens centraal. Hierin werd het effect van nabiximols (een THC/CBD-bevattende mondspray) in combinatie met temozolomide onderzocht bij patiënten met teruggekeerd glioblastoom. Er deden 21 patiënten mee, van wie er 12 de onderzochte medicijncombinatie kregen en 9 temozolomide met een placebo. De eenjaarsoverleving bleek in de cannabisgroep hoger dan in de placebogroep (83% t.o.v. 53%). Dit resultaat nodigt uit tot grootschaliger onderzoek, maar vermeld moet worden dat het onderzoek mede mogelijk werd gemaakt door de fabrikant van nabiximols (Sativex©). Het betreft dus geen onafhankelijk onderzoek...
 
Momenteel loopt er ook een veiligheidsstudie naar dexanabinol (een synthetische cannabisvariant) bij vergevorderde vormen van kanker. Het doel is het vaststellen van de maximale veilige dosering. Secundair wordt ook gekeken naar het effect op de tumor. Ook dit onderzoek wordt medegefinancierd door de fabrikant van het onderzochte product.  
 
Een studie naar verminderen van epielpsie met THC olie bij glioompatiënten lijkt wel enig resultaat te geven, lees hier meer pubmed

Openstaande vragen

Hoewel uit steeds meer laboratoriumstudies blijkt dat cannabis effect heeft op kankercellen, staan er nog vele vragen open. Deze zullen beantwoord moeten worden voordat goed onderzoek bij patiënten mogelijk is. 

  • Welk cannabisbestanddeel is het meest geschikt? THC, CBD, beide, andere? Natuurlijke of synthetische varianten?
  • In welke samenstelling/concentratie?
  • Wat is het precieze werkingsmechanisme?
  • Welke dosering is optimaal? Wat zijn de neveneffecten bij die hoeveelheid?
  • Welke kankersoorten komen in aanmerking?
  • Wat is de beste toedieningsvorm (tablet, mondspray, druppels, injectie)? Cannabinoïden zijn moeilijk oplosbaar in water en dringen niet diep in het weefsel door. Dat bemoeilijkt effectieve tumorbestrijding.
  • Wat zijn de interacties met andere kankerbehandelingen (zoals chemotherapie)? Zijn er combinaties die het behandelresultaat nog verder verbeteren?
  • Wat is de meerwaarde t.o.v. huidige behandelingen?

Er is dus nog veel voorwerk nodig voordat vaststaat hoe cannabis als behandeling in de praktijk kan worden gebracht. Tot die tijd zijn patiëntenstudies lastig op te zetten. Het lijkt misschien eenvoudig om patiënten die zich vrijwillig aanbieden cannabis te geven en een andere patiëntengroep niet en vervolgens de uitkomsten te vergelijken, maar die benadering is weinig wetenschappelijk. Je moet dan voor elke kankersoort meerdere studies opzetten met verschillende cannabisproducten in verschillende toedingsvormen en doseringen. Dat is praktisch onuitvoerbaar, veel te duur en lijkt meer op giswerk dan wetenschappelijk onderzoek.

Succesverhalen

Het internet staat vol verhalen en video’s over kankerpatiënten die tegen alle verwachtingen in zijn genezen door cannabis. Hoe graag wij in zulkesuccesverhalen ook zouden willen geloven, ze zijn oncontroleerbaar en daardoor niet geschikt als bewijs. Uit dergelijke verhalen is onmogelijk vast te stellen of er inderdaad sprake is van genezing en of cannabis daar überhaupt een rol bij speelde. Altijd ontbreken gegevens over de hersentumorsoort, of er al geopereerd is en chemokuur en radiotherapie is ondergaan. Vaak worden verkeerde conclusies getrokken of onjuiste verbanden gelegd. Iemand met een oligodendroglioom die THC olie neemt en na  jaar roept THC olie heeft mij genezen, gaat voorbij aan het feit dat een oligodendroglioom met de juiste markers zonder enige vorm van behandeling de patiënt gemiddeld al 10-15 jaar in leven laat. Een genezen kankerpatiënt die cannabis gebruikt, staat dus nooit gelijk aan een kankerpatiënt die dánkzij cannabis is genezen. Bovendien hoor je nooit over de mensen die wel overlijden aan kanker, ondanks cannabis gebruik. Wij zijn dus niet overtuigd van individuele succesverhalen. Goed en gedegen wetenschappelijk onderzoek is en blijft de enige en beste manier om te achterhalen welke behandelingen veilig en effectief zijn.

Advies KWF

Wij kunnen ons geheel vinden in het KWF advies over cannabis.

  • KWF heeft geen bezwaar tegen het gebruik van medicinale cannabis ter bestrijding van klachten die samenhangen met kanker(behandeling). Op voorwaarde dat het middel wordt voorgeschreven door een bevoegde arts.
  • KWF raadt cannabis(olie) ter behandeling van kanker niet aan. Patiënten die desondanks cannabis (willen) gebruiken, adviseren wij om dit te bespreken met hun arts. Deze kan dan adequaat inspelen op eventuele bijwerkingen en rekening houden met de invloed van cannabis op de voorgeschreven behandeling.
  • KWF raadt nadrukkelijk af om cannabis te verkiezen boven een reguliere behandeling.Gebruikers dienen zich goed te realiseren dat de veiligheid van niet-medicinale cannabis(olie) niet te garanderen is. De kwaliteit en samenstelling (percentage en verhouding werkzame bestanddelen) kunnen sterk variëren. Cannabis kan negatieve effecten hebben op het geheugen, de concentratie, het reactievermogen, de waarneming en de coördinatie. Andere ongewenste effecten die kunnen optreden zijn angst, paniek en hartkloppingen.
 

Regelgeving en beschikbaarheid

Sinds september 2003 mogen artsen cannabis voorschrijven en apothekers het op recept afleveren. Deze medicinale cannabis verschilt van de cannabis die als genotmiddel wordt verkocht in winkeles en via het internet. Cannabis die de apotheek verstrekt is van farmaceutische kwaliteit, voldoet aan de hoogste eisen, heeft een constante samenstelling, heeft de hoogste concentratie en is alleen bedoeld als medicijn. Er zijn meerdere varianten met elk hun eigen verhouding THC/CBD. Sinds 2015 is ook medicinale cannabisolie op doktersvoorschrift verkrijgbaar. In tegenstelling tot de vrij verkrijgbare cannabidiol-olie (CBD-olie), bevat medicinale cannabisolie ook THC.
 
Meer informatie over medicinale cannabis(olie):
Het Zorginstituut Nederland ziet geen aanleiding tot herbeoordeling van medicinale cannabis en wijst op belangrijke tekortkomingen in de bewijskracht van de studies.
Een overzicht van de wetenschappelijke stand van zaken is te vinden op de websites van de International Association for Cannabinoid Medicines en de International Cannabinoid Research Society.

Informatiebronnen:

  1. Cancer Research UK (scienceblog.cancerresearchuk.org/2012/07/25/cannabis-cannabinoids-and-cancer-the-evidence-so-far)
  2. National Cancer Institute (www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/hp/cannabis-pdq)
  3. Voeding&Kankerinfo (www.voedingenkankerinfo.nl/heeft-het-zin-om-wietolie-te-gebruiken-bij-kanker)
  4. Bureau voor Medicinale Cannabis (www.cannabisbureau.nl)
  5. International Association for Cannabinoid Medicines (www.cannabis-med.org/index.php?lng=nl)
  6. International Cannabinoid Research Society (icrs.co)
  7. Kanker.nl (www.kanker.nl/bibliotheek/medicinale-cannabis/wat-is/7995-medicinale-cannabis)
  8. Zorginstituut Nederland (www.zorginstituutnederland.nl/)
  9. Jellinek (www.jellinek.nl/informatie-over-alcohol-drugs/cannabis/)
  10. Trimbos Instituut (assets.trimbos.nl/docs/cfe1a783-08e9-4015-9005-81ad6027d347.pdf)
  11. Stichting Mediwiet (www.stichtingmediwiet.nl/info/onverdunde-wietolie-en-kanker/)
  12. Patienten Groep Medicinale Cannabis Gebruikers (pgmcg.nlmcg.nl/gebruik-van-medicinale-cannabis-bij-kanker/)
  13. Guzmán M, Duarte MJ, Blázquez C, et al. A pilot clinical study of Δ9-tetrahydrocannabinol in patients with recurrent glioblastoma multiforme. British Journal of Cancer. 2006;95(2):197-203. doi:10.1038/sj.bjc.6603236.
  14. GW Pharmaceuticals https://www.gwpharm.com/about-us/news/gw-pharmaceuticals-achieves-positive-results-phase-2-proof-concept-study-glioma
  15. A Study of Dexanabinol in Combination With Chemotherapy in Patients With Advanced Tumours. https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02423239
  16. Whiting PF, Wolff RF, Deshpande S, Di Nisio M, Duffy S, Hernandez AV, Keurentjes JC, Lang S, Misso K, Ryder S, Schmidlkofer S, Westwood M, Kleijnen J. Cannabinoids for Medical Use - A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA. 2015;313(24):2456-2473. doi:10.1001/jama.2015.6358
  17. Hill KP. Medical Marijuana for Treatment of Chronic Pain and Other Medical and Psychiatric Problems - A Clinical Review. JAMA. 2015;313(24):2474-2483. doi:10.1001/jama.2015.6199
  18. Fowler CJ. Delta(9) -tetrahydrocannabinol and cannabidiol as potential curative agents for cancer: A critical examination of the preclinical literature. Clin Pharmacol Ther. 2015 Jun;97(6):587-96. doi: 10.1002/cpt.84. Epub 2015 May 2.
  19. NEMO Kennislink (www.nemokennislink.nl/publicaties/cannabis-is-echt-een-moeilijke-rakker)
  20. Transvaal Apotheek Den Haag www.transvaalapotheek.nl/cannabis-olie-2/
  21. PubMed (www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/)